Temat dotyczący WIBOR-u w umowach kredytów złotówkowych to ostatnio temat dosyć głośny. Rosnące raty kredytowe sprawiły, że część z kredytobiorców zaczęło szukać możliwości ich zmniejszenia. Jedną z nich jest możliwość podważenia umowy kredytowej opartej o WIBOR.
Co to jest WIBOR?
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) to referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym. Wskaźnik WIBOR stanowi element oprocentowania większości kredytów udzielanych w złotówkach. WIBOR nie jest wskaźnikiem stałym. Jego wysokość publikowana jest w każdym dniu roboczym o godz. 11.00 na stronie organu nadzorującego ten proces – GPW Benchmark S.A. Możemy wyróżnić WIBOR 3M (aktualizowany co 3 miesiące) oraz WIBOR 6M (aktualizowany co 6 miesięcy).
Czy można podważyć WIBOR?
Wskaźnik WIBOR obliczany jest nie na podstawie rzeczywistych transakcji między bankami, a na podstawie transakcji deklaratywnych, które w rzeczywistości nie mają miejsca. Wobec czego podnosi się, że jest to wskaźnik nieuczciwy i ustalany sztucznie wyłącznie na potrzeby ustalania oprocentowania kredytów. Jest to jeden z argumentów wskazujący na zasadność podważenia umowy z WIBOR, lecz nie jedyny. Wskazuje się również, że w wielu przypadkach kredytobiorcy nie otrzymali w ogóle regulaminu ustalania tego wskaźnika. Co więcej, informacje przekazywane kredytobiorcom, do momentu podpisania umowy kredytu, nie były wystarczające z punktu widzenia ryzyka związanego z tym produktem.
Konsekwencje podważenia umowy z WIBOR
Jedno z pierwszych pytań zadawanych przez kredytobiorców rozważających podważenie swojej umowy kredytowej to pytanie o korzyści się z tym wiążące i szanse powodzenia. Usunięcie WIBOR z umowy wiąże się z tym, że oprocentowanie zamiast z marży i WIBOR (który obecnie wynosi ok. 7%! a jeszcze w 2021 r. nie przekraczał 1%) będzie oparte na samej marży banku. Sprawi to, że raty kredytu drastycznie spadną. Możliwe jest także ustalenie nieważności całej umowy kredytu. Takie rozwiązanie z kolei sprawia, że umowę traktuje się tak jakby nie została ona w ogóle zawarta. Nie oznacza to jednak tego, że otrzymane środki nie będą podlegać rozliczeniu. Zarówno bank jak i kredytobiorca będą musieli zwrócić sobie wzajemnie świadczenia. Co do szans powodzenia sprawy o WIBOR to orzecznictwo nie jest w tej mierze jeszcze ukształtowane. Częściowo znaczenie będzie tu miało orzecznictwo wypracowane na gruncie umów kredytów frankowych, które obecnie są w znacznej większości uznawane przez sądy za wadliwe i unieważniane. Z pewnością w pierwszym kroku warto przeanalizować zapisy umowy kredytu, aby wiedzieć czy w ogóle istnieje możliwość jej podważenia i finalnie unieważnienia WIBOR.
Czy WIBOR będzie spadał?
Na wysokość stawki WIBOR wpływa przede wszystkim wysokość stóp procentowych. A zatem jeżeli stopy procentowe będą wzrastać należy spodziewać się także wzrostu WIBOR-u. Jeżeli zaś będą spadać również i wskaźnik WIBOR spadnie, a co się z tym wiąże także i wysokość raty naszego zobowiązania kredytowego. Wysokość stóp procentowych jest ściśle związana z polityką monetarną rządu i sytuacją gospodarczą w Polsce i na świecie. Obserwując zatem kierunki polityki rządu można wysuwać pewne domniemania co do tego czy WIBOR spadnie. Zgodnie z decyzjami Rady Polityki Pieniężnej w ostatnich miesiącach stopy procentowe utrzymują się na stałym poziomie. Zatem i wskaźnik WIBOR w najbliższym czasie nie powinien drastycznie wzrastać. Czy jednak zmaleje? Przewiduje się, że do końca roku 2023 nie należy spodziewać się odczuwalnego spadku. A jeżeli do niego dojdzie to dopiero pod koniec bieżącego roku.