W odpowiedzi na kontrowersje narosłe wokół wskaźnika WIBOR, jak również znaczącą podwyżkę wysokości rat kredytów o zmiennej stopie procentowej, podjęta została decyzja o likwidacji WIBOR. Wskaźnikiem, który zastąpi WIBOR ma być tzw. WIRON. Proces ten jednak jest rozłożony w czasie, a na pierwsze namacalne efekty wprowadzonych zmian przyjdzie nam jeszcze poczekać.
WIBOR likwidacja co to oznacza?
Likwidacja WIBOR oznacza, że nowe umowy kredytowe mają być zawierane w oparciu o wskaźnik referencyjny WIRON. Nie oznacza to jednak, że obecnie nie można podpisać umowy kredytu opartego o WIBOR. Wręcz przeciwnie, umowy kredytowe WIBOR wciąż oferowane są przez większość banków. Całkowita likwidacja WIBOR nastąpić ma dopiero w 2025 r., wtedy też najpewniej zostaną wprowadzone aneksami stosowne zmiany w umowach WIBOR.
Czy WIBOR zniknie całkowicie?
Jak zostało wspomniane, w przeciągu najbliższych lat WIBOR dalej będzie obecny. Od grudnia 2022 banki mogą oferować swoim klientom produkty oparte na nowej stawce, jednak równolegle w dalszym ciągu klientom oferowane są produkty z WIBOR-em. Od 2024 roku ma rozpocząć się stopniowe wycofywanie WIBOR-u, które ma trwać aż do 2025 roku, kiedy to stawka WIBOR przestanie być już w ogóle publikowana.
Kiedy nastąpi likwidacja WIBOR?
Produkty opierające się na wskaźniku WIBOR, takie jak na przykład kredyty hipoteczne z WIBOR 3M lub WIBOR 6M, nie zostaną od razu przekształcone w umowy WIRON. Wynika to z faktu, że Komisja Nadzoru Finansowego przewiduje rozpoczęcie procesu wycofywania produktów i instrumentów opartych o WIBOR dopiero na rok 2024. Całkowite zaprzestanie publikacji stawki WIBOR przewidziane jest dopiero na 2025 rok.
Co zamiast WIBORU?
Po usunięciu WIBORU, ten dotychczas najpopularniejszy wskaźnik referencyjny umów kredytowych zostanie zastąpiony innym wskaźnikiem tj. WIRON-em. Wciąż mamy zbyt mało informacji by przesądzić na pewno, jak zmiana ta wpłynie na wysokość zobowiązań kredytowych. Pierwsze umowy oparte o WIRON zawarte zostały w lipcu 2023 r., pozostaje więc poczekać przynajmniej parę miesięcy żeby ocenić, czy zmiana ta jest korzystna dla kredytobiorców.
WIRON zamiast WIBOR
WIRON nie jest wskaźnikiem zupełnie nowym, ale dopiero w najbliższej przyszłości ma zacząć odgrywać istotną rolę na rynku usług finansowych w Polsce. Wskaźnik ten obliczany jest przez GPW Benchmark SA na podstawie transakcji depozytowych podmiotów przekazujących dane z instytucjami finansowymi i z dużymi przedsiębiorstwami.
WIRON – wykres
Wykres ze strony: https://www.analizy.pl/
Jak widać na przedstawionym wykresie wartość WIRON zaczęła wzrastać w analogicznym okresie co WIBOR. Niemniej obecnie wskaźnik WIRON jest nieco niższy niż WIBOR.
Porównanie WIBOR i WIRON
Ekonomiści wskazują, że wskaźnik WIRON, różni się od WIBOR większą stabilnością i mniejszą podatnością na zmiany wysokości stóp procentowych. Wprowadzane zmiany mogą więc, choć w pewnym stopniu, ustabilizować sytuację kredytobiorców, którzy od roku borykają się z problemem dynamicznych wzrostów rat kredytów o zmiennym oprocentowaniu.
Ile wynosi WIRON?
Informacje o wartości wskaźnika WIRON publikowane są przez GPW Benchmark S.A. na jego stronie internetowej (https://gpwbenchmark.pl/). Z danych opublikowanych przez GPW Benchmark S.A. wynika, że w lipcu 2023 r. wartość WIRON 3M wynosi około 6,00%, a wartość wskaźnika WIRON 6M jest nieznacznie niższa – ok. 5,97%.
WIRON a produkty finansowe
W teorii już od początku roku klienci banków powinni mieć możliwość korzystania z produktów finansowych opartych o wskaźnik WIRON. Praktyka banków w tym zakresie jest jednak zgoła odmienna. Banki dość mocno ociągają się z wprowadzeniem produktów finansowych opartych o WIRON. Obecnie jedynie ING S.A. oferuje produkty finansowe tego rodzaju.
Co po likwidacji WIBOR-u?
Od początku 2023 r. wskaźnik WIBOR jest stopniowo zastępowany wskaźnikiem WIRON. Pierwsze umowy oparte o WIRON pojawiły się na rynku w lipcu 2023 r.
Data, w której wskaźnik WIBOR zostanie całkowicie usunięty z umów kredytowych ustalona została na 2025 r. Oznacza to, że przez najbliższe 2 lata wysokość oprocentowania kredytów hipotecznych i gotówkowych opartych o WIBOR 3M, czy 6M będzie zmieniać się w zależności od zmiany stóp procentowych i w konsekwencji stawek wskaźnika WIBOR.
Likwidacja WIBOR a kredyt hipoteczny – skutki
Historycznie wskaźnik WIRON jest z reguły niższy niż wskaźnik WIBOR. Według danych z lipca 2023 r. różnica ta wynosi niemal 1%. Pozornie więc wydaje się, że oprocentowanie kredytów względem wskaźnika WIBOR powinno być korzystniejsze dla kredytobiorców.
Z drugiej jednak strony indeks WIRON w momencie zmian stóp procentowych reaguje z opóźnieniem, co w przypadku obniżenia stóp procentowych przez RPP może skutkować przewyższeniem WIBOR-u. Dodatkowo wciąż nie ma pewności, że banki nie będą nakładały na kredyty oparte o WIRON wyższej marży, tak żeby oprocentowanie takich kredytów pozostawało na zbliżonym poziomie do oprocentowania kredytów WIBOR.
Czy warto teraz przejść na stałe oprocentowanie?
Z pewnością najbardziej opłacalnym czasem na podpisanie umowy kredytu ze stałym oprocentowaniem był okres rekordowo niskich stóp procentowych (wiosna 2020 – jesień 2021) kiedy to wybór stałego oprocentowania pozwalał zamrozić korzystne, niskie oprocentowanie kredytu na kilka lat. Obecnie stopy procentowe są wysokie, co przekłada się również na wysokość oprocentowania stałego w ofertach kierowanych przez banki.
Wielu ekspertów uważa, że dobry moment na przejście na stałą stopę procentową minął już dawno. Obecnie takie rozwiązanie uważa się za niekorzystne. Co, jeśli kredytobiorca skorzystał już z takiego rozwiązania? Czy pozew o WIBOR dalej jest możliwy? Odpowiedź na tak zadane pytanie musi być twierdząca, pozwu o usunięcie WIBOR nie blokuje fakt, że kredytobiorca zdecydował się przez pierwszych 5 lat na oprocentowanie zmienne.
Kredyty hipoteczne po likwidacji WIBOR-u
Zmiany na rynku kredytów hipotecznych w związku z wprowadzeniem wskaźnika WIRON nie przebiegają nazbyt dynamicznie. Dopiero w lipcu pierwszy bank (ING S.A.) wprowadził do swojej oferty kredyty hipoteczne oparte o wskaźnik WIRON.
Co istotne usunięcie WIBOR-u w pełni nastąpić ma dopiero w 2025 r. Do tego czasu wskaźnik ten w dalszym ciągu będzie więc wpływał na wysokość rat istotnej liczby kredytów o zmiennym oprocentowaniu.