Likwidacja wskaźnika WIBOR jest jednym z rozwiązań rządowej pomocy dla osób spłacających kredyty hipoteczne, tj. tarczy antykryzysowej dla kredytobiorców. Nowy wskaźnik ma być niższy od WIBOR, co w konsekwencji skutkować będzie mniejszą skalą wzrostu oprocentowania oraz wysokości rat kredytów hipotecznych. Co zastąpi WIBOR?
Czym będzie zastąpiony WIBOR?
WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight), który wcześniej nazywał się WIRD (Warszawski Indeks Rynku Depozytowego), zastąpi WIBOR jako podstawę wyliczania oprocentowania kredytów.
Do zmiany nazwy wskaźnika doszło na początku września. Wskaźnik WIRON opracowywany jest na danych dotyczących transakcji overnight, zaś nowa nazwa ma na celu lepiej oddać charakter wskaźnika.
Komisja Nadzoru Finansowego zwróciła uwagę na okoliczność, że wybór indeksu oraz parametrów metodologii jego formułowania został dokonany po konsultacjach społecznych z podmiotami rynku finansowego i niefinansowego. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej dokonał wyboru nowego wskaźnika spośród trzech propozycji: WIRD, WIRF i WRR, opierając się na ocenie cech ilościowych i jakościowych poszczególnych indeksów.
Co to jest wskaźnik WIRON?
Wskaźnik WIRON (wcześniej WIRD) ustala średnie oprocentowanie transakcji depozytowych zawieranych przez instytucje finansowe oraz duże przedsiębiorstwa. WIRON obrazuje realną sytuację na rynku finansowym, ponieważ uwzględnia wyłącznie transakcje depozytów niezabezpieczonych o terminie zapadalności ON (overnight).
Podkreślić należy, że wskaźniki oparte o termin ON uwzględniają jedynie rzeczywiście dokonywane transakcje, które miały miejsce w ciągu jednego dnia.
WIRON ustalany jest jako średnia stopa procentowa ważona wolumenem, obliczana na podstawie zbioru transakcji z danego dnia poddanego korekcie dwustronnej, polegającej na odcinaniu na obu krańcach dziennego rozkładu stóp transakcji określonego odsetka łącznej sumy wolumenu wszystkich transakcji z danego dnia. W wypadku Warszawskiego Indeksu Rynku Depozytowego rzędem odcięcia dla każdej ze stron rozkładu jest 25%. Wyliczenie średniej stopy procentowej ważonej wolumenem następuje na podstawie zbioru transakcji pozostały po procesie korekty.
Wskaźnik WIRON ile wynosi? Wskaźnik WIRON jest niższy od WIBOR. Według danych na dzień 22 grudnia 2022 r. wysokość stawki WIRON to 6,24%. Z kolei wskaźnik WIBOR 3M wyniósł 7,05%.
Kiedy zmiana wskaźnika WIBOR?
Wskaźnik WIBOR będzie obowiązywał do końca 2022 roku. W 2023 roku, w ofertach banków mają pojawić się pierwsze kredyty oparte na wskaźniku WIRON. Cały proces zastąpienia wskaźnika WIBOR na WIRON potrawa do 2025 roku.
Narodowa Grupa Robocza, w skład której wchodzą m.in. przedstawiciele banków, ministerstwa finansów, Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polski, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Fundusz Rozwoju jest odpowiedzialna za proces wprowadzenie nowego wskaźnika, który ma zakończyć się w 2025 roku. Wtedy wskaźnik WIBOR przestanie być publikowany, a warunki wszystkich dotychczasowych umów opartych na WIBOR zostaną zmienione na wskaźnik WIRON.
Aneks do umowy kredytowej – rozporządzenie BMR
Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (dalej jako: rozporządzenie BMR) od 2018 roku na bankach spoczywa obszerniejszy obowiązek informacyjny.
W związku z tym umowy kredytowe powinny zawierać tzw. klauzule awaryjne, które umożliwią bankom automatyczne zastąpienie jednego wskaźnika referencyjnego drugim, w sytuacji gdy ten pierwszy przestanie istnieć.
Banki coraz częściej wysyłają kredytobiorcom hipotecznym aneksy dotyczące zmiany wskaźnika. Czy warto podpisać aneks do umowy kredytu hipotecznego? Odpowiedź: to zależy od treści umowy oraz treści proponowanego aneksu. W przypadku wątpliwości warto skorzystać z konsultacji z kancelarią prawniczą.
Autor: radca prawny Karolina Marczak, nr wpisu LB-2649