WIBOR to wskaźnik obecny m.in. w umowach kredytów złotówkowych o zmiennym oprocentowaniu. Od wysokości wskaźnika WIBOR zależy rata naszego kredytu. Warto więc wiedzieć kto i w jaki sposób ustala wysokość wskaźnika WIBOR.
Jak się ustala WIBOR i ile wynosi stawka WIBOR?
Wysokość wskaźnika WIBOR ustalają największe banki w Polsce. Cała procedura ustalania WIBOR jest dosyć złożona. W uproszczeniu można wskazać, że WIBOR oblicza się na podstawie średniej arytmetycznej ze stóp procentowych wskazanych przez banki największe banki.
Aktualny WIBOR 6M według danych na dzień 17 listopada 2023 r. wynosi 5,78%. Z kolei wskaźnik WIBOR 3M wyniósł 5,81%.
Czym jest WIBOR?
Definicja WIBOR jest następująca – WIBOR (Warsaw Interbank Offer Rate) to referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym. Inaczej mówiąc jest to wysokość oprocentowania, po jakiej banki nawzajem pożyczają sobie pieniądze. Stawka WIBOR zmienia się w czasie.
Na czym polega fixing WIBOR?
Proces ustalania wskaźnika WIBOR nazywany jest fixingiem i powinno wziąć w nim udział co najmniej 10 banków, którym przyznano takie uprawnienie. Banki przedstawiają swoje propozycje wartości stopy procentowej, przy czym odrzucane są dwie najwyższe i dwie najniższe oferty (w przypadku gdy w fixingu bierze udział co najmniej 10 banków), a z pozostałych wylicza się średnią arytmetyczną. WIBOR jest ustalany każdego dnia roboczego o godzinie 11.00 (zatem poza weekendami i świętami) na podstawie danych podawanych przez banki.
Kto odpowiada za WIBOR?
WIBOR jest wskaźnikiem administrowanym przez GPW Benchmark. Nadzór nad WIBOR sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. GPW Benchmark jako administrator WIBOR podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Uczestnikami panelu WIBOR są największe polskie banki. Proces fixingu WIBOR jest dokonywane przez następujące banki: BGK, BNP Paribas, Citi Handlowy, Millennium Bank, Bank Pekao, Santander Bank, Deutsche Bank, ING, mBank i PKO Bank Polski.
WIBOR a różne warianty czasowe wskaźnika
Najczęściej stosowane warianty czasowe WIBOR to WIBOR 3M oraz WIBOR 6M.
WIBOR 3M to wskaźnik określający wysokość oprocentowania kredytów i pożyczek na rynku, na okres 3 miesięcy. Oprocentowanie kredytu, a w konsekwencji wysokość raty kredytowej będzie aktualizowana raz na kwartał.
Wskaźnik WIBOR 6M analogicznie określa wysokość oprocentowania kredytów i pożyczek udzielanych między bankami na okres 6 miesięcy. Jeżeli w umowie kredytowej zastrzeżono, że oprocentowanie kredytu zależne będzie od stawki WIBOR 6M to wysokość raty kredytowej będzie ulegać zmianie raz na pół roku.
WIBOR 3M oraz WIBOR 6M to inaczej WIBOR krótkoterminowy i długoterminowy.
Dlaczego WIBOR jest ważny dla kredytobiorców?
WIBOR jest ważnym wskaźnikiem wyznaczania oprocentowania przez polskie banki dla większości kredytów o zmiennym oprocentowaniu. To od jego wysokości w znacznej mierze zależy wysokość oprocentowania, a w konsekwencji raty kredytu.
Jaki WIBOR ma wpływ na wysokość raty kredytu?
Oprocentowanie kredytu składa się z dwóch czynników – marży banku oraz wskaźnika WIBOR. Marża banku jest stała i jej wysokość zostaje określona w umowie kredytowej. Zmiennym czynnikiem jest natomiast wskaźnik WIBOR. Jeżeli wysokość WIBOR wzrasta, wzrasta również rata kredytu. Dlatego też kredytobiorcy złotówkowi liczą na to, aby stawka WIBOR pozostawała na jak najniższym poziomie.
Warto pamiętać, że wskaźnik WIBOR wpływa na wysokość rat kredytowych nie tylko kredytów hipotecznych. WIBOR stosowany jest również w kredytach gotówkowych o zmiennym oprocentowaniu. Kredytobiorcy, którzy zawarli umowę kredytu gotówkowego również zależni są od wzrostów i spadków wskaźnika WIBOR, na zasadach analogicznych jak kredytobiorcy kredytów hipotecznych.
Na czym polega wadliwość WIBOR?
Podnosi się, że zgodnie ze swoją definicją WIBOR nie odzwierciedla rzeczywistych kosztów pozyskania pieniądza na rynku. Wskazuje się, że WIBOR jest wskaźnikiem sztucznym, nie spełniającym wymogów Rozporządzenia BMR Unii Europejskiej. A to ze względu na to, że na polskim rynku bankowym nie dochodzi do realnego, wzajemnego pozyskiwania środków od innych banków komercyjnych. Zatem deklaracja banków co do stopy procentowej, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom komercyjnym jest jedynie oparta o deklaracje banków, nie zaś o rzeczywiste transakcje, które miały miejsce. Wobec czego możliwe jest, że banki mogą kształtować wysokość wskaźnika WIBOR, a tym samym mieć wpływ na wysokość rat kredytowych.
Część z kredytobiorców złotówkowych już teraz zdecydowała się na walkę z nieuczciwymi praktykami banków i wytoczyła pozwy o WIBOR. Oprócz wątpliwego sposobu ustalania WIBOR istnieje szereg innych argumentów przemawiających za wadliwością umów kredytów złotówkowych. Kancelaria LEX WIBOR świadczy usługi polegające na pomocy w unieważnieniu WIBOR.
Usunięcie WIBOR z umowy a pozew WIBOR
Pozwy o WIBOR koncentrują się głównie na wyeliminowaniu zapisów dotyczących WIBOR, a w skrajnych wypadkach również na unieważnieniu całej umowy kredytowej, podobnie jak ma to miejsce przy kredytach frankowych. Przede wszystkim usunięcie wskaźnika WIBOR z umowy spowoduje, że kredyt staje się kredytem ze stałym oprocentowaniem złożonym wyłącznie z marży banku. Niezaprzeczalnie argumentacja dotycząca stawki WIBOR i jej nieuczciwego charakteru jest dość skomplikowana, dlatego też warto skorzystać z pomocy kancelarii prawnej w tym zakresie. Choć linia orzecznicza w przypadku kredytów złotówkowych ze stawką WIBOR nie jest tak ukształtowana jak w przypadku kredytów frankowych to spraw dotyczących eliminacji WIBOR zdecydowanie przybywa.