Kredyty hipoteczne i gotówkowe w złotych polskich, są oferowane przez banki w dwóch wariantach oprocentowania. Pierwszy, najpopularniejszy rodzaj, to kredyt o zmiennej stopie procentowej. W kredycie takim wysokość raty zmienia się w zależności od wahań kursu wskaźnika, względem którego zgodnie z umową kredytową, oblicza się oprocentowanie (do końca 2022 r. głównie WIBOR, od 2023 r. WIRON). Oznacza to, że na przestrzeni lat (a nawet miesięcy) wysokość raty może zmieniać się, zarówno spadać, jak i wzrastać.
Sprawdź: kancelaria WIBOR
Kredyt o stałej stopie procentowej, jak sama nazwa wskazuje, ma niezmienne oprocentowanie, zgodne z ofertą banku i zapisami umownymi, niezależne od zewnętrznych czynników. Oznacza to, że stałe oprocentowanie jest niezależne od wskaźnika WIBOR (WIRON) i decyzji ekonomicznych na szczeblu rządowym – m.in. w zakresie podwyższania stóp procentowych.
W okresie, w którym obowiązują zapisy o stałym oprocentowaniu, kredytobiorca ma gwarancję, że wskazana w umowie wysokość raty kredytu nie ulegnie zmianie.
Jak widać różnica między dwoma rodzajami kredytów jest istotna, należy więc zastanowić się jakie są zalety i wady każdego z rozwiązań, a w konsekwencji, czy warto brać stałe oprocentowanie kredytu?
Oprocentowanie stałe czy zmienne?
Praktycznie każdy bank ma bogatą ofertę kredytów ze zmiennym oprocentowaniem. Wyjściowe oprocentowanie takiego kredytu jest również niższe, niż w ofercie, złożonej w tożsamej dacie, przez ten sam bank, na kredyt ze stałym oprocentowaniem.
Kredyt ze zmiennym oprocentowaniem, zwłaszcza zaciągnięty na wiele lat, nie jest jednak do końca przewidywalny. W dacie zawarcia umowy kredytu nie da się bowiem określić, jaka będzie wysokość miesięcznej raty kredytu w perspektywie kilku miesięcy, czy kilku lat. W zależności od czynników zewnętrznych rata ta może spadać i rosnąć, co z kolei ma bezpośrednie przełożenie na to, ile pieniędzy ostatecznie kredytobiorca będzie musiał zwrócić bankowi.
Kredyt ze stałym oprocentowaniem cechuje znaczna stabilizacja sytuacji kredytobiorcy. Kredyt ze stałym oprocentowaniem jest niezależny od czynników zewnętrznych. Podpisując umowę kredytu ze stałym oprocentowaniem kredytobiorca z góry może zaplanować sobie ile dokładnie środków będzie musiał przeznaczyć na spłatę kredytu.
W tym miejscu trzeba nadmienić, że obecnie w Polsce banki oferują stałe oprocentowanie kredytu na z góry oznaczony okres – z reguły 5 lat, niektóre banki na 7 lat. Po tym okresie kredytobiorca może przejść na oprocentowanie zmienne lub też podpisać aneks i wydłużyć okres obowiązywania oprocentowania stałego. W tym drugim przypadku jednak, bank złoży nową ofertę stałego oprocentowania uwzględniającą sytuację rynkową w dacie składania takiej oferty.
Czy warto brać wakacje kredytowe przy oprocentowaniu stałym?
Decyzja o skorzystaniu z tzw. wakacji kredytowych powinna być niezależna od rodzaju oprocentowania kredytu. Ustawodawca nie rozróżnia w tym zakresie sytuacji kredytobiorców, którzy podpisali umowę na zmienne oprocentowanie, od tych ze stałym oprocentowaniem.
Z uwagi na fakt, że w założeniu, wakacje kredytowe mają na celu odciążenie kredytobiorcy od obowiązku zapłaty rat kredytu, warto brać wakacje kredytowe przy oprocentowaniu stałym, jeżeli kredytobiorca czuje potrzebę skorzystania z takiej pomocy.
W wypadku wzięcia wakacji kredytowych przy stałym oprocentowaniu, kredytobiorca z góry będzie mógł wyliczyć ile zaoszczędzi w okresie wakacji kredytowych, z uwagi na fakt, że rata, którą normalnie pobierałby bank jest niezmienna.
Oprocentowanie stałe, czy zmienne w 2023?
Wielu kredytobiorców może zastanawiać się, czy warto teraz brać oprocentowanie stałe. Jest to pytanie, na które trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Z pewnością najbardziej opłacalnym czasem na podpisanie umowy kredytu ze stałym oprocentowaniem był okres rekordowo niskich stóp procentowych (wiosna 2020 – jesień 2021) kiedy to wybór stałego oprocentowania pozwalał zamrozić korzystne, niskie oprocentowanie kredytu na kilka lat.
Obecnie stopy procentowe są wysokie, co przekłada się również na wysokość oprocentowania stałego w ofertach banków. Ciężko jednak stwierdzić jednoznacznie, czy stopy procentowe dalej będą rosły (co mogłoby uzasadniać wzięcie kredytu ze stałym oprocentowaniem), czy zasadniczy cykl podwyżek jest już za nami. Każdorazowo więc decyzja o wyborze rodzaju oprocentowania powinna zostać poprzedzona analizą sytuacji rynkowej oraz finansowej kredytobiorcy, jak również wyważeniem zalet i wad obydwu rodzajów oprocentowania.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz WA-15162