W 2020 r. nikt interesował się stopami procentowymi NBP, ponieważ były one na bardzo niskim poziomie. Na skutek podwyżek stóp procentowych w 2021 i 2022 r. raty kredytów złotówkowych o zmiennej stopie procentowej skoczyły drastycznie w górę. To właśnie w tym czasie wielu kredytobiorców zraziło się do wskaźnika WIBOR uznając go za mało stabilny i nieodporny na wahania dotykające rynków gospodarczych. Kredytobiorcy często musieli całe swoje oszczędności przekazać na spłatę rat kredytów. Dodatkowo na popularności zaczęły zyskiwać pozwy o unieważnienie WIBOR. Kredytobiorcy zorientowali się, że z pomocą specjalisty (kancelaria WIBOR) mogą polepszyć swoją sytuację ekonomiczną, a wstępne wyliczenie roszczeń dokonywane za pomocą narzędzia, jakim jest kalkulator WIBOR tylko wzmocniło te nadzieje.
Wszystkie te czynniki wpłynęły na spadek zainteresowania kredytobiorców kredytami WIBOR. Sektor bankowy stanął przed nowym wyzwaniem. Głównym celem banków stało się więc zapewnienie wiarygodności stawek WIBOR przez banki. Czy podjęte zostały ku temu jakieś konkretne działania banków na rzecz rzetelności stawek WIBOR? Czy wprowadzone zostały jakieś nowe regulacje dotyczące raportowania stawek WIBOR?
Jakie kroki podejmują banki w celu zapewnienia uczciwości stawek WIBOR?
Wskaźnik WIBOR to referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym. WIBOR ma wpływ na oprocentowanie instrumentów finansowych, odgrywa kluczową role w ustalaniu oprocentowania zmiennego kredytów, lokat, dlatego powinien odzwierciedlać realne transakcje, a nie tylko hipotetyczne.
Ciężko powiedzieć o konkretnych procedurach wdrażanych przez banki celem zapewnienia uczciwości stawek WIBOR. Pewną transparentność zapewnia, dość złożona, procedura wyznaczania tego wskaźnika (o której w dalszej części artykułu). Warto również nadmienić, że dane dotyczące wysokości wskaźnika WIBOR są każdorazowo publikowane do publicznego wglądu. Dane o aktualnym WIBOR można obserwować stronie internetowej, dostępnej pod adresem Giełdy Papierów Wartościowych – https://gpwbenchmark.pl/, prowadzonej przez GPW Benchmark S.A. – administratora stawek WIBOR.
Wiarygodność WIBOR – jakie są najnowsze inicjatywy regulacyjne mające na celu zapobieganie manipulacji stawkami WIBOR?
KNF sprawuje nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce, w tym nad podmiotami uczestniczącymi w ustalaniu WIBOR. Nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego objęte są zatem wszystkie banki.
Choć NBP nie ustala WIBOR-u, polityka monetarna Narodowego Banku Polskiego wpływa na poziom WIBOR. NBP może kontrolować rynek finansowy, co może pośrednio wpływać na zmiany wskaźnika.
Główne inicjatywy mające zapobiegać problemom z WIBOR w przyszłości skupiają się na zmianie wskaźnika referencyjnego. Z początkiem 2023 r. wskaźnik WIBOR zaczął być stopniowo zastępowany nowym wskaźnikiem tzw. WIRON. W 2024 r. WIBOR dalej był podstawowym wskaźnikiem oprocentowania kredytów. Pierwotnie do końca 2025 r. WIRON miał w całości zastąpić WIBOR, dziś wiadomo, że data ta będzie trudna do zachowania, a dodatkowo nie jest przesądzone, czy to właśnie WIRON będzie nowym WIBOR-em.
Pierwsze kredyty oparte o WIRON uruchomione zostały w wakacje 2023 r. Po niemal roku od funkcjonowania WIRON na rynku kredytowym okazało się, że nie do końca spełnia on pokładane w nim nadzieje. W związku z powyższym pojawiły się informacje, że WIBOR może zostać zastąpiony innym wskaźnikiem niż WIRON. W chwili obecnej brak jednak konkretów, a do procesu ustalania nowego WIBOR akces zgłasza coraz większa liczba chętnych. W tym temacie wypowiadał się już Prezes NBP Adam Glapiński, który zakomunikował, że NBP jest gotów przewodniczyć pracom na ustalaniem nowego wskaźnika referencyjnego dla umów kredytowych. Ostatnio w prasie cytowano natomiast wypowiedź Prezesa GPW Benchmark S.A., który wspominał o swoich propozycjach 5 różnych wskaźników mogących zastąpić WIBOR.
Jakie są procedury kontroli i monitorowania stawek WIBOR w bankach?
Procedury kontroli stawek referencyjnych są ściśle określone. Podstawową rolę pełnią przy ustalaniu tych stawek główne banki w Polsce działające na rynku usług finansowych.
Monitorowanie stawek WIBOR przez banki jest dość złożone, w dużym uproszczeniu można wskazać, że WIBOR oblicza się z uwzględnieniem średniej arytmetycznej ze stóp procentowych wskazanych przez banki. Sam proces ustalania wysokości stawki WIBOR nosi miano fixingu i polega na tym, że banki – dilerzy rynku finansowego – przedstawiają dane dotyczące własnej stawki procentowej po jakiej banki są skłonne pożyczać pieniądze.
Następnie, już po tym jak każdy z banków zgłosi swoją propozycję stopy procentowej przez każdy tzw. agent kalkulacyjny odrzuca dwie najwyższe i dwie najniższe oferty (w przypadku gdy w fixingu bierze udział co najmniej 10 banków – co powinno być regułą), a z pozostałych wylicza się średnią arytmetyczną. Jeżeli w procesie wyliczania WIBOR bierze udział 8-9 banków, agent odrzuca po jednej skrajnej wartości, w przypadku gdy banków jest jeszcze mniej w ogóle nie dokonuje się odrzucenia skrajnych wartości stawki procentowej. Tak w skrócie przebiega współpraca banków w celu zapewnienia uczciwości stawek WIBOR.
Powyższe działania pozostają jednak w sprzeczności z rozporządzeniem BMR, czyli unijną regulacją, która stanowi, że wskaźnik referencyjny powinien być obliczany w oparciu o dane wejściowe, które z kolei powinny być wystarczające do dokładnego i wiarygodnego odzwierciedlenia rynku sektora finansowego lub realiów gospodarczych.
Jeśli jesteś konsumentem i posiadasz kredyt oparty na wskaźniku WIBOR, chciałbyś osiągnąć stabilność finansową, możesz kwestionować prawidłowość jego zgodności z prawem. Istnieje szansa na zgodne z prawem podważenie sposobu wyznaczania wskaźnika WIBOR 3M oraz WIBOR 6M, a w konsekwencji unieważnienie kredytu hipotecznego i odzyskanie nadpłaconych środków oraz obniżenie oprocentowania kredytu. Kancelaria WIBOR specjalizuje się w skutecznym dochodzeniu roszczeń wobec banków, oferując kompleksową pomoc prawną na każdym etapie postępowania. Skorzystaj z naszego narzędzia jakim jest kalkulator WIBOR, aby w kilka minut sprawdzić, ile możesz odzyskać. Nie czekaj – zacznij działać już dziś i odzyskaj swoje pieniądze!
Wakacje kredytowe BEZ ryzyka – dowiedz się czy bank gra fair
Bezpłatnie przeanalizujemy twój aneks pod kątem możliwości dochodzenia roszczeń. Sprawdź czy aneks nie jest kołem ratunkowym banku.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz WA-15162