Rola WIBOR w sektorze bankowym jest bardzo znaczna. Wystarczy tu choćby wskazać na znaczenie WIBOR dla oprocentowania bankowego kredytów. W dalszym ciągu większość kredytów o zmiennej stopie procentowej oprocentowana jest w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR. Oznacza to, że wraz ze wzrostem tego wskaźnika oprocentowanie kredytów również rośnie i analogicznie spadek WIBOR wpływa na zmniejszenie wysokości raty kredytu.
Rola WIBOR w funkcjonowaniu banków ma więc niebagatelne znaczenie. Mimo zapowiadanego zastąpienia tego wskaźnika innym można spodziewać się, że jeszcze przez wiele lat będziemy obserwować, jak zmiany WIBOR wpływają na rentowność banków. Warto więc już teraz dowiedzieć się takich kwestii jak to jaki jest wpływ stóp procentowych na banki, jak banki korzystają z WIBOR, czy jakie są korzyści dla banków wynikające z korzystania z WIBOR?
Dlaczego banki stosują WIBOR?
Nim odpowiemy sobie na pytanie jak WIBOR wpływa na banki i dlaczego banki tak chętnie korzystają z tego wskaźnika referencyjnego, warto pokrótce wyjaśnić, czym tak w zasadzie WIBOR dokładnie jest. Wskaźnik referencyjny WIBOR (Warsaw Interbank Offer Rate) jest to rodzaj stopy procentowej, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom, jest ona ustalana w każdy dzień roboczy, o godz. 11:00. WIBOR służy również do ustalania zmiennego oprocentowania większości obecnych na rynku kredytów.
WIBOR stosowany jest przez banki przy większości kredytów złotówkowych o zmiennym oprocentowaniu. Do najczęściej występujących w umowach wskaźników referencyjnych zaliczyć możemy:
- WIBOR 1M – oprocentowanie pożyczki (depozytu) międzybankowego na 3 miesiące,
- WIBOR 3M – oprocentowanie pożyczki (depozytu) międzybankowego na 3 miesiące
- WIBOR 6M – oprocentowanie pożyczki (depozytu) międzybankowego na 6 miesięcy.
Jest kilka przyczyn, dla których banki wciąż stosują WIBOR przy umowach kredytu. Po pierwsze jest to już pewna utrwalona przez lata praktyka. Wskaźnik WIBOR zadebiutował już w połowie lat 90-tych, a więc niemal 30 lat temu. Od tego czasu jest wiodącym wskaźnikiem referencyjnym stosowanym przy kredytach.
Po drugie banki posiadają pewną kontrolę nad wysokością stawki WIBOR. Wartość wskaźnika Wysokość WIBOR ustalana jest w porozumieniu przez tzw. dilerów rynku pieniężnego, a więc największe banki komercyjne działające w kraju. Wskaźnik referencyjny WIBOR obliczany jest z uwzględnieniem średniej arytmetycznej ze stóp procentowych wskazanych przez te konkretne banki. Jest to tzw. proces fixingu i polegający na tym, że banki przedstawiają dane dotyczące własnej stawki procentowej.
Wreszcie, co banki w znacznej mierze kwestionują, wydaje się, że WIBOR pozwala im na dodatkowy zarobek. Ponieważ istotna część oprocentowania kredytu uzależniona jest od stawki WIBOR, to wraz z jego wzrostem, bank osiąga wyższy zysk z kredytu.
Czy WIBOR jest taki sam dla wszystkich banków?
Na wstępie warto zaznaczyć, że każdy samodzielnie może sprawdzić informacje na temat aktualnego WIBOR oraz jego wysokości historycznej.
Odpowiadając na pytanie, czy WIBOR jest taki sam dla wszystkich banków, należy udzielić odpowiedzi twierdzącej. O ile na etapie ustalania wysokości WIBOR każdy z banków biorących udział w procedurze fixingu przedstawia własną propozycję, o tyle po ustaleniu wysokości WIBOR obowiązuje ona wszystkie banki w Polsce.
Jak zmiany WIBOR wpływają na politykę kredytową banków?
Analiza zmian WIBOR i ich konsekwencje dla sektora bankowego nie pozostawia złudzeń — zmiany WIBOR w istotny sposób wpływają na politykę kredytową banków. Dzieje się tak przede wszystkim za sprawą faktu, że wartość WIBOR bezpośrednio wpływa na wysokość oprocentowania kredytów. Fakt ten, jak również zupełny brak wpływu kredytobiorcy na wysokość WIBOR powoduje, że coraz więcej osób podnosi, iż umowy WIBOR mogą zawierać postanowienia abuzywne.
Nie może więc dziwić coraz większe zainteresowanie pozwami o unieważnienie WIBOR. W sprawach taki warto skorzystać z profesjonalnego podmiotu, jakim jest kancelaria WIBOR. Wstępną wartość możliwego do uzyskania roszczenia można wyliczyć za pomocą prostego w obsłudze narzędzia, jakim jest kalkulator WIBOR.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162