Likwidacja wskaźnika WIBOR zbliża się coraz większymi krokami. W związku z czym bankom zależy na tym, by uporządkować metodę ustalania oprocentowania kredytów. Dlaczego banki proponują aneksy do umowy? Jakie konsekwencje może nieść za sobą ich podpisanie? Czy warto podpisać aneks WIBOR? Co jeśli nie podpisze aneksu do umowy WIBOR?
Likwidacja WIBOR aneks do umowy
Likwidacja wskaźnika WIBOR jest jednym z rozwiązań rządowej pomocy dla osób spłacających kredyty hipoteczne, tj. tarczy antykryzysowej dla kredytobiorców. Nowy wskaźnik ma być niższy od WIBOR, co w konsekwencji skutkować będzie mniejszą skalą wzrostu oprocentowania oraz wysokości rat kredytów. WIBOR zostanie zastąpiony wskaźnikiem WIRON, który wcześniej nazywał się WIRD (Warszawski Indeks Rynku Depozytowego). WIRON ustalany jest jako średnia stopa procentowa ważona wolumenem, obliczana na podstawie zbioru transakcji z danego dnia poddanego korekcie dwustronnej, polegającej na odcinaniu na obu krańcach dziennego rozkładu stóp transakcji określonego odsetka łącznej sumy wolumenu wszystkich transakcji z danego dnia. W wypadku Warszawskiego Indeksu Rynku Depozytowego rzędem odcięcia dla każdej ze stron rozkładu jest 25%. Wyliczenie średniej stopy procentowej ważonej wolumenem następuje na podstawie zbioru transakcji pozostały po procesie korekty.
Czy warto podpisać aneks WIBOR?
Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (dalej jako: rozporządzenie BMR) od 2018 roku na bankach spoczywa obszerniejszy obowiązek informacyjny. W związku z tym umowy kredytowe powinny zawierać tzw. klauzule awaryjne, które umożliwią bankom automatyczne zastąpienie jednego wskaźnika referencyjnego drugim, w sytuacji gdy ten pierwszy przestanie istnieć.
W celu realizacji tego obowiązku oraz w związku z likwidacją WIBOR banki coraz częściej kierują do kredytobiorców aneksy do umów kredytowych. Czy warto podpisać aneks do umowy kredytu hipotecznego? Odpowiedź: to zależy od treści umowy oraz treści proponowanego aneksu. W celu podjęcia dobrej decyzji najlepiej skorzystać z pomocy profesjonalnej kancelarii prawniczej, która przeanalizuje umowę kredytu oraz proponowany aneks.
Adwokaci lub radcowie prawni zwykle stoją na stanowisku, aby ich klienci nie podpisywali aneksów WIBOR. Wskazać należy, że aneksy wysyłane przez banki są najczęściej sformułowane w sposób mało przystępny i niezrozumiały dla konsumenta.
Sprawdź również: unieważnienie WIBOR
Co jeśli nie podpisze aneksu do umowy WIBOR?
Podkreślić należy, że brak podpisu aneksu nie wywołuje negatywnych konsekwencji. Jedyne ryzyko jakie należy dostrzec to stan niepewności dotyczący zasad naliczania oprocentowania kredytu jaki powstanie w momencie zaprzestania publikowania wskaźnika WIBOR. Pomimo, że umowa kredytu dalej będzie obowiązywać, to nie będzie zawierać aktualnej informacji, jaki wskaźnik referencyjny należy zastosować w celu obliczenia oprocentowanie. Obecnie okoliczność ta nie jest uregulowana ani w umowie kredytu ani w powszechnie obowiązujących przepisach prawa. W tym celu bank w aneksie do umowy ustala te zasad, a następnie przedstawia kredytobiorcy.
Wskazać należy, że bank nie ma narzędzi oraz możliwości, aby zmusić kredytobiorcę do podpisania aneksu. Bank nie może bowiem wypowiedzieć umowy kredytowej czy zaprzestać świadczenia usług.
Natomiast podpisanie aneksu do umowy kredytu może wpłynąć negatywnie na proces sądowy o ewentualne zakwestionowanie WIBOR. Możliwym jest, że w toku postępowania sądowego o wyeliminowanie z umowy wskaźnika WIBOR, bank może przyjąć obronę, że kredytobiorca podpisał aneks i nie kwestionował go w żaden sposób, a zatem należy domniemywać, że nie miał zastrzeżeń zarówno co do pierwotnej stawki referencyjnej, jak nowej zaproponowanej.
Autor: radca prawny Karolina Marczak, nr wpisu LB-2649