Stopy procentowe w Polsce w ostatnich latach to bardzo głośny temat. Inflacja, która znacząco zaczęła wzrastać w okresie od początku pandemii COVID-19 doprowadziła do tego, że zmianie uległa polityka monetarna kraju. Decyzje Rady Polityki Pieniężnej (RPP) o zwiększeniu stóp procentowych, zwłaszcza w okresie od jesieni 2021 r. do jesieni 2022 r. dla wielu były sporym zaskoczeniem. W efekcie opisanych wyżej działań NBP i RPP znacząco wzrósł wskaźnik WIBOR, a wraz z nimi wysokość stóp procentowych. To natomiast przełożyło się na oprocentowanie kredytów złotówkowych, o czym boleśnie przekonali się kredytobiorcy.
Zmiany stóp procentowych, choć może nie tak znaczące jak w latach 2021-2022, towarzyszą nam jednak regularnie. Stopy referencyjne, w zależności od okresu, były już wielokrotnie podwyższane i obniżane. Z pewnością warto poznać historyczne dane ekonomiczne dotyczące zmiany stóp procentowych. Wpływ zmian stóp procentowych na gospodarkę jest bowiem znaczny, czego najlepszym przykładem są właśnie kredytobiorcy złotówkowi. Jak zmieniały się stopy procentowe w Polsce?
Jaka jest historia stóp procentowych w Polsce?
Historia stóp procentowych w Polsce sięga jeszcze lat 90-tych. W obecnej formie stopy procentowe ustalane są od 1998 r. Zgodnie bowiem z ustawą o Narodowy Banku Polskim z 29 sierpnia 1997 r. do ustalania stóp procentowych powołana została specjalna instytucja – Rada Polityki Pieniężnej (RPP). Pierwsze dane odnośnie stóp procentowych RPP podała w dniu 26 lutego 1998 r. Warto w tym miejscu wspomnieć, że RPP ustalając wysokość stóp procentowych wpływa na sytuację na rynku usług finansowych w Polsce, w tym w zakresie oprocentowania kredytów i depozytów banków komercyjnych.
Jakie były stopy procentowe w latach 90.? W latach 90-tych w Polsce stopy procentowe były bardzo wysokie. W pierwszej połowie lat 90-tych wynosiły one nawet kilkadziesiąt razy więcej niż obecnie.
Stopy procentowe historia – analizując dane historyczne nie sposób pominąć skrajnych wysokości stóp procentowych w Polsce. Kiedy stopy procentowe były najwyższe w Polsce? Kiedy natomiast osiągnęły wartość najniższą? Z najwyższym odczytem stóp procentowych mieliśmy styczność w 1990, kiedy to w czerwcu wartości stóp procentowych osiągnęły 196%. Najniższą wartość stóp procentowych odnotowaliśmy w krótkim okresie pomiędzy 9 kwietnia 2020 r., a 29 maja 2020 r., kiedy to wartość referencyjnej stopy NBP wyniosła zaledwie 0,1%.
Jakie były kluczowe zmiany w stopach procentowych w ostatnich latach?
Co wpłynęło na zmiany stóp procentowych w Polsce? W ostatnich latach zmiany w stopach procentowych związane były głównie z czynnikami zewnętrznymi taki jak pandemia COVID-19, czy wojna Rosji z Ukrainą oraz z rosnącą w ich efekcie inflacją. NBP i RPP początkowo (w pierwszych miesiącach pandemii) zdecydowali się na cięcia stóp procentowych. W ich efekcie stopy procentowe osiągnęły najniższe odczyty w historii – na poziomie 0,1%.
W dalszym okresie zmieniono znacząco to strategię i od jesieni 2021 r. do jesieni 2022 r. doświadczyliśmy comiesięcznego podwyższania stóp procentowych. Cykl podwyżek zatrzymał się we wrześniu 2022 r. na poziomie 6,75%. Następnie na skutek obniżek we wrześniu i październiku 2023 r. stopy procentowe spadły do poziomu 5,75%, na którym utrzymują się do chwili obecnej.
Czy wysokie stopy procentowe wpływają na raty kredytu?
Stopy procentowe wpływają na wysokość oprocentowania kredytów złotówkowych. W praktyce wzrost stóp procentowych prowadzi do wzrostu WIBOR. To natomiast przekłada się na zmianę rat kredytu. Powyższa zależność jest jedną z istotniejszych wad i większych kontrowersji kredytów WIBOR. Nie może więc dziwić coraz większe zainteresowanie pozwami o unieważnienie WIBOR. W sprawach taki warto skorzystać z profesjonalnego podmiotu, jakim jest kancelaria WIBOR. Wstępną wartość możliwego do uzyskania roszczenia można wyliczyć za pomocą prostego w obsłudze narzędzia, jakim jest kalkulator WIBOR.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162