Rok 2023 r. nie należało do najłatwiejszych dla kredytobiorców złotówkowych. Utrzymujące się większą część roku wysokie stopy procentowe przekładały się na wzrost rat kredytów. Wakacje kredytowe zostały ograniczone względem roku 2022. Na rynku usług kredytowych pojawił się również nowy produkt – kredyt oprocentowany według wskaźnika WIRON. Wszystkie te okoliczności powodują, że kredytobiorcy z niepokojem spoglądają na nadchodzący rok. Jakie zmiany dla kredytobiorców 2024 r. szykują ustawodawca i rynek usług finansowych?
Jakie nowe regulacje dotyczące kredytów będą obowiązywać w 2024 roku?
Zmiany u kredytobiorców 2024 na pewno dotyczyć będą tzw. wakacji kredytowych. Przypomnieć należy, że wakacje kredytowe to projekt wsparcia kredytobiorców, który obowiązuje od 2022 r. Początkowo kredytobiorcy, którzy spełniali warunki skorzystania z wakacji kredytowych mogli zawiesić spłatę 2 rat w każdym z dwóch ostatnich kwartałów roku 2022. W roku 2023 r. możliwe było zawieszenie jednej raty kredytu na kwartał.
Obecnie trwają prace nad nowymi przepisami w zakresie wakacji kredytowych. Ciężko powiedzieć jak ostatecznie będzie kształtować się zmiana sytuacji zadłużonych w tym zakresie. Pomysły są bardzo różne – od wprowadzenia kryterium dochodowego, przez zmianę liczby rat możliwych do zawieszenia w danym roku kalendarzowym, aż po rezygnację z wakacji kredytowych – co postuluje ZBP.
Zmiany dla kredytobiorców w 2024 r. dotyczyć mogą również kredytu 2%. Obecny rząd w swoich obietnicach przedwyborczych proponował wprowadzenie kredytu 0%, dziś wiemy, że do takiej sytuacji, przynajmniej w najbliższym czasie raczej nie dojdzie. Trudno obecnie przewidzieć jaki los czeka program kredyt 2% w przyszłym roku. Możliwe jest jego utrzymanie, z pewnymi modyfikacjami, co zapowiadają rządzący. Banki wskazują natomiast, że już obecnie nie ma pieniędzy na dalsze finansowanie tego programu. Na ewentualne zmiany w kredytach hipotecznych co do kredytów 2% przyjdzie nam jeszcze chwilę poczekać.
Zmiany w kredytach hipotecznych w 2024 r. dotyczyć będą również wskaźnika WIRON. Należy spodziewać się, że WIRON zyska na procentowym udziale w rynku wszystkich dostępnych kredytów hipotecznych, względem roku 2023. Możliwa jest również częściowa aktualizacja umów kredytowych opartych o WIBOR, poprzez zawieranie aneksów WIRON.
Czy planowane zmiany w prawie mogą wpłynąć na moją zdolność kredytową?
Wiele osób z pewnością zastanawia się jak planowane zmiany w kredytach hipotecznych wpłyną na sytuację kredytobiorców i ich zdolność kredytową. Ciężko wyrokować w tym zakresie, gdy nie mamy jeszcze pewności jakie zmiany dla kredytobiorców w 2024 r. zostaną wprowadzone.
Z pewnością na poprawę zdolności kredytowej wpłynie utrzymanie programu kredyt 2%. Oczywistym jest, że niższe oprocentowanie kredytu wpływa na mniejszą wysokość miesięcznej raty. To bezpośrednio przekłada się natomiast na wyższą zdolność kredytową kredytobiorców.
Nie należy spodziewać się natomiast, żeby na zdolność kredytową istotnie wpłynął fakt, że coraz więcej kredytów oprocentowanych jest w odniesieniu do wskaźnika WIRON. Wskaźnik ten nie odbiega istotnie od wartości WIBOR, nie wpłynie on więc na lepszą zdolność kredytową.
Jakie korzyści lub ryzyka mogą wyniknąć z tych zmian dla kredytobiorców?
Tak naprawdę większość korzyści i ryzyk z potencjalnych zmian sprowadza się do kwestii ekonomicznych. Część zmian jak np. kredyt 2% mogą poprawić sytuację kolejnych kredytobiorców. Inne, np. ewentualne ograniczenie lub likwidacja wakacji kredytowych, wpłynął na pogorszenie finansów złotówkowiczów.
Każdy kto posiada kredyt WIBOR powinien więc zastanowić się nad wzięciem sprawy „w swoje ręce” i pozwaniem banku o unieważnienie WIBOR. Wstępne korzyści z ewentualnego wyroku uwzględniającego powództwo łatwo obliczyć korzystając z darmowego kalkulatora WIBOR. Wygrana z bankiem nie jest oczywista, a samo postępowanie należy do dość skomplikowanych, warto więc w procesie sądowy wspierać się pomocą profesjonalnej kancelarii WIBOR.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz WA-15162