Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 15 czerwca 2023 r. orzeczenia dotyczące spraw frankowych w sprawach o sygn. C-520/21 oraz sygn. C-287/22. TSUE orzekł w kwestiach bardzo ważnych dla spraw frankowych – możliwości domagania się przez banki wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu oraz zasadności udzielania zabezpieczenia roszczeniom kredytobiorców przez sądy rozpoznające sprawy frankowe. Wydaje się jednak, że orzeczenia te potencjalnie mogą mieć znaczenie również w pozwach WIBOR.
Sprawdź: Kalkulator WIBOR
Wyrok w sprawie C-520/21
W uzasadnieniu wyroku C-520/21 TSUE uznał, że banki nie mają prawa domagania się od kredytobiorców wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu. Co ciekawe TSUE wykluczył możliwości domagania się wynagrodzenia za korzystanie z wpłaconych do banku środków przez kredytobiorców. TSUE wskazał, że ewentualne roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie przez banki ze środków wpłaconych im przez kredytobiorców powinny rozstrzygać sądy krajowe. Trybunał wskazał jednocześnie, że prawo unijne nie stoi na przeszkodzie do artykułowania takich roszczeń.
Wyrok w sprawie C-287/22
Orzeczenie w sprawie o sygn. C-287/22 dotyczyło kwestii tzw. zabezpieczeń roszczeń kredytobiorców w postępowaniach przeciwko bankom. Zabezpieczenia udzielane przez niektóre z krajowych sądów w sprawach frankowych polegały na zawieszeniu obowiązku spłaty rat kredytu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w przedmiocie unieważnienia umowy kredytowej.
Zgodnie z orzeczeniem TSUE sądy nie mogą odmówić zabezpieczenia roszczenia kredytobiorcy jeżeli „takie zabezpieczenie jest konieczne dla przyszłego orzeczenia”. W praktyce więc orzeczenie to powinno doprowadzić do sytuacji, w której sądy będą uwzględniały wszystkie wnioski o zabezpieczenie składane w sprawach frankowych przez kredytobiorców.
Wpływ orzeczeń TSUE na sprawy WIBOR
Trudno oprzeć się wrażeniu, że przytoczone wyżej wyroki TSUE mogą mieć znaczenie dla procedowania sądów w sprawach pozwów WIBOR. Oczywiście sądy rozpoznające sprawy WIBOR nie będą związane orzeczeniami TSUE, mogą jednak odwoływać się do ich treści rozstrzygając w sprawach kredytobiorców złotówkowych.
Szczególne znaczenie może mieć tu orzeczenie C-287/22 dotyczące zabezpieczenia roszczeń kredytobiorców. Przychylne podejście TSUE do tej kwestii może zachęcić sądy do udzielania zabezpieczeń roszczeń kredytobiorców poprzez zawieszenie obowiązku spłaty rat, również w zakresie pozwów WIBOR. Przypomnijmy, że nawet obecnie tego rodzaju postanowienia są już wydawane wciąż jednak uchodzą za swego rodzaju novum.
Jaki wpływ wyroki TSUE będą miały ostatecznie na sprawy pozwów WIBOR, czas pokaże. Z pewnością jednak TSUE swoimi orzeczeniami dał dodatkową argumentację dla zwolenników wytaczania powództw WIBOR.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162