Chyba żaden kredytobiorca nie chciałby żeby raty jego kredytu rosły. W ostatnich latach zdarzało się to jednak nagminnie. Główny wpływ na powyższe miały decyzje RPP o podwyższeniu stóp procentowych. Wielu kredytobiorców dopiero wtedy zorientowało się jak duże problemy ekonomiczne generuje ryzyko wzrostu stóp procentowych.
Warto więc dowiedzieć się jak zabezpieczyć kredyt przed wzrostem stóp procentowych? Jakie są produkty finansowe chroniące przed ryzykiem stóp procentowych? Jakie są najlepsze sposoby na zabezpieczenie przed ryzykiem zmiany stóp procentowych?
Co to jest ryzyko zmiany stóp procentowych?
Ryzyko zmiany stóp procentowych ponoszą tak kredytobiorcy, jak i banki. Najprościej mówiąc ryzyko zmiany stóp procentowych to niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmiany (wzrostu lub spadku) stóp procentowych na sytuację finansową danego podmiotu. Żeby uchronić się przed negatywnymi konsekwencjami warto więc wdrażać strategie na zabezpieczenie przed ryzykiem zmiany stóp procentowych.
Jak można zabezpieczyć się przed wzrostem stóp procentowych?
Na decyzje o zmianie stóp procentowych w dużym zakresie wpływa polityka banków centralnych, a kredytobiorca nie ma realnego wpływu na powyższe. Kredytobiorca działać efektywnie może więc jedynie wdrażając strategie zabezpieczania przed zmianami stóp procentowych.
Zarządzanie ryzykiem finansowym to umiejętność, której nie łatwo się nauczyć. Warto w tym zakresie zasięgnąć fachowej porady. Na rynku znajduje się bowiem wiele produktów finansowych, które w założeniu mają wpłynąć na zmniejszenie ryzyka wzrostu stóp procentowych. Każdy z nich ma jednak wady i zalety, z którymi warto szczegółowo się zapoznać.
Jakie są najlepsze strategie zabezpieczenia przed zmianą stóp procentowych?
Doświadczeniach ostatnich lat, w szczególności wpływ decyzji RPP na kredyty spowodował, że coraz więcej ludzi zaczęło się zastanawiać jak zabezpieczyć kredyt przed wzrostem stóp procentowych? Strategie zabezpieczenia przed zmianami stóp procentowych mogą być bardzo zróżnicowane. Opcje walutowe jako zabezpieczenie, stałe oprocentowanie kredytu, to tylko niektóre z nich.
Jedną z alternatywnych i nieszablonowych strategii może być pozwanie banku o WIBOR przy wsparciu profesjonalnej kancelarii WIBOR. W pozwie kredytobiorcy kredytów złotowych mogą wnosić o:
- usunięcie WIBOR z zapisów umowy – w wypadku uwzględnienia powództwa postanowienia dotyczące wskaźnika WIBOR zostałyby usunięte z treści umowy kredytowej. Umowa byłaby dalej ważna, ale kredytobiorca płaciłby znacznie niższe raty;
- unieważnienie WIBOR z umowy kredytu złotowego – w razie uwzględnienia powództwa, sąd uznałby umowę za nieważną. Unieważnienie umowy kredytu złotówkowego obligowałoby bank do zwrotu kredytobiorcy wszystkich wpłaconych przez niego środków. Dotyczyłoby to przede wszystkim rat wraz z odsetkami, ale też prowizji, czy innych opłat manipulacyjnych. Kredytobiorca musiałby zwrócić bankowi jedynie czystą kwotę faktycznie wypłaconego kapitału.
Wstępną wartość dochodzonego roszczenia każdy może wyliczyć samodzielnie. Wystarczy posłużyć się przy tym darmowym i prostym w obsłudze narzędziem – kalkulator WIBOR
Jakie produkty finansowe oferują ochronę przed ryzykiem zmiany stóp procentowych?
Strategie zabezpieczenia przed zmianami stóp procentowych są zróżnicowane. W przypadku kredytów hipotecznych jako produkty finansowe chroniące przed ryzykiem stóp procentowych wymienia się głównie kredyty o stałym oprocentowaniu.
Przy kredytach tego rodzaju oprocentowanie uzależnione jest od stałej stawki procentowej. Oznacza to, że w okresie, na który przewidziano stałe oprocentowanie, rata kredytu nie ulegnie zmianie, niezależnie od podwyższania, czy obniżania stóp procentowych. Trzeba przy tym pamiętać, że stałe oprocentowanie kredytu obowiązuje tylko przez ściśle określony czas, najczęściej jest to okres 5 lat. Po tym czasie możliwe jest przedłużenie okresu stałego oprocentowania, jednakże bank proponuje nowe warunki, zależne od sytuacji na rynku.
Innym przykładem produktów finansowych chroniących przed ryzykiem są tzw. opcje walutowe. Opcje walutowe jako zabezpieczenie to produkty umożliwiające zabezpieczenie maksymalnego (lub minimalnego) kursu waluty w przyszłości. Chronią więc one przed negatywnymi następstwami zmiany kursów walut. Opcje walutowe jako zabezpieczenie skierowane są do posiadaczy produktów finansowych w walucie obcej.
Jak wpływają zmiany stóp procentowych na kredyty hipoteczne?
Wpływ stóp procentowych na kredyty hipoteczne i zabezpieczenia jest znaczny. Kredyty hipoteczne o zmiennej stopie procentowej są oparte w większości o wskaźnik WIBOR, niektóre nowsze umowy o wskaźnik WIRON. Przy kredytach tego rodzaju na wysokość oprocentowania wpływają dwa czynniki. Stała marża banku oraz zmienny wskaźnik WIBOR/WIRON.
Wraz ze wzrostem stóp procentowych rośnie wskaźnik WIBOR/WIRON, a w efekcie rata kredytów. Wpływ stóp procentowych na kredyty hipoteczne i zabezpieczenia dał się we znaki kredytobiorcom szczególnie w okresie od jesieni 2021 r. i przez kolejne niemal 2 lat. Cykl podwyżek stóp procentowych dokonany przez RPP doprowadził do istotnego wzrostu rat kredytów. Analogicznie, decyzje o obniżeniu stóp procentowych jesienią 2023 r., miały wpływ na spadek miesięcznych zobowiązań kredytowych. Przykład ten najlepiej obrazuje wpływ decyzji RPP na kredyty.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162