Obecnie cały czas toczy się dyskusja na temat tego czy WIBOR jest uczciwy. Wielu kredytobiorców, którzy posiadają kredyty ze zmiennym oprocentowaniem, a więc uzależnione od wysokości stawki WIBOR, zastanawia się czy nie zmienić oprocentowania na oprocentowanie stałe. Jak WIBOR w rzeczywistości jest ustalany i ile może jeszcze wzrosnąć i czy banki rzeczywiście zarabiają na WIBORZE?
Sprawdź również: pomoc złotówkowiczom
Kto ustala WIBOR?
Wysokość WIBOR ustalają między sobą banki. Wysokość WIBOR zależy od czynników zewnętrznych, w szczególności związanych z polityką monetarną rządu w tym wysokością stóp procentowych.
WIBOR – jak jest obliczany?
Wskaźnik WIBOR obliczany jest na podstawie transakcji zawieranych pomiędzy 10 bankami, które pożyczają między sobą środki pieniężne.
Oprocentowanie takich transakcji służy do wyznaczenia wysokości tego wskaźnika, co ma miejsce każdego dnia o godzinie 11:00.
Dane, które brane są pod uwagę w tym procesie, coraz częściej są jednak hipotetyczne, co nie spełnia wymogu adekwatności. WIBOR najczęściej jest 3 (WIBOR 3M) lub 6 miesięczny (WIBOR 6M), co oznacza, że rata kredytu jest zamrażana na 3 bądź 6 miesięcy.
Jako że WIBOR oparty jest nie na rzeczywistych transakcjach międzybankowych a często na hipotetycznych to wzbudza wątpliwości jako wskaźnik wykorzystywany przy udzielaniu kredytów.
Kto zarabia na wyższym Wiborze?
Kredyty z oprocentowaniem zmiennym składają się z dwóch elementów: stałej marży banku oraz zmiennej stopy referencyjnej WIBOR.
Marża stanowi oficjalny zarobek banku, zaś wskaźnik WIBOR miał odzwierciedlać rzeczywisty koszt pozyskania środków przez bank. Opieranie zatem tego wskaźnika na wartościach szacunkowych powoduje, że banki zarabiają na kredytach w dwojaki sposób, to znaczy nie tylko pobierając marżę, ale też na WIBOR.
Wzrost wskaźnika WIBOR powoduje wzrost raty kredytowej, dlatego też raty kredytowe wielu kredytobiorców drastycznie rosną. Obecnie WIBOR utrzymuje się na poziomie około 7%. Ekonomiści szacują, że rzeczywisty koszt pożyczenia pieniędzy na rynku międzybankowym to ok. 1-2%. Zatem zysk jest ogromny.
Coraz częściej wygłaszane są tezy porównujące WIBOR w kredytach złotowych do franków w kredytach frankowych, które były w umowie jedynie „iluzoryczne”.
WIBOR – zmiana
Powszechnie znany jest fakt, że WIBOR znika powoli z rynku polskich kredytów. Zmiany w prawie, postulowane przez Ministerstwo Finansów, sprawiły, że począwszy od 2023 r. wskaźnik WIBOR ma być stopniowo zastępowany „nowym WIBOREM” tzw. wskaźnikiem WIRON.
Cały proces zastąpienia wskaźnika WIBOR na WIRON potrawa do 2025 roku. Ekonomiści wskazują, że wskaźnik WIRON, różni się od WIBOR większą stabilnością i mniejszą podatnością na zmiany wysokości stóp procentowych.
WIBOR – czy można pozwać bank?
WIBOR stanowi postanowienie niedozwolone, to znaczy takie które kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają jego interesy. WIBOR, nie odzwierciedla bowiem realnych kosztów pozyskania kapitału przez bank. WIBOR powinien być wskaźnikiem rynkowym, adekwatnym, niepodatnym na manipulacje, a jak się okazuje takim nie jest.
Ponadto, wskazać należy, że w większości przypadków banki nie udzielały kredytobiorcom jasnych i przejrzystych informacji o ryzyku związanym ze zmiennością stawki WIBOR.
Wszystko to sprawia, że coraz więcej kredytobiorców decyduje się na pozwanie banku. Pozwy o WIBOR koncentrować się będą więc głównie na usunięciu zapisów dotyczących WIBOR (co samo w sobie wpłynie na zmniejszenie raty kredytu) lub na unieważnieniu całej umowy kredytowej.
WIBOR – pozew
Jeżeli rozważasz zapoczątkowanie sprawy dotyczącej usunięcia z umowy wskaźnika WIBOR warto powierzyć ją kancelarii prawnej z odpowiednim doświadczeniem. Są to sprawy skomplikowane, pełne zawiłości prawnych, dlatego nie warto ryzykować samodzielnie podejmując dialog z bankiem czy też pozywając bank.