Dla wielu kredytobiorców zmienne oprocentowanie oznacza, że w okresie wzrostu stóp procentowych należy spodziewać się wzrostu rat kredytowych, a zarazem kosztu kredytu. Kredytobiorcy, podpisując umowę, nie zawsze w pełni rozumieją mechanizmy działania stopy referencyjnej, a niejasne zapisy mogą prowadzić do sporów sądowych i zarzutów stosowania klauzul abuzywnych. Dlatego tak istotne jest, aby znać swoje prawa oraz obowiązki banku w tym zakresie. Jakie prawa przysługują kredytobiorcy przy zmianie oprocentowania umowy?
Jakie prawa ma kredytobiorca przy zmianie oprocentowania?
Każdy kredytobiorca powinien wiedzieć, że prawa klienta przy zmiennej stopie obejmują m.in. możliwość zapoznania się z zasadami ustalania oprocentowania już na etapie zawierania umowy. Zmiana stopy procentowej w umowie kredytu musi być przejrzysta i oparta o jednoznaczne wskaźniki. Niedopuszczalne są sytuacje, w których bank ma pełną dowolność ustalania oprocentowania. Jeśli w umowie znajdują się niejasne lub jednostronnie korzystne dla banku zapisy, mogą one zostać uznane za klauzule abuzywne, a kredytobiorca może powołać się na przepisy o ochronie konsumenta. Ochrona konsumenta przejawia się zatem m.in. w możliwości kwestionowania nieuczciwych postanowień umownych.
Czy bank musi informować o zmianie oprocentowania?
Tak – obowiązki banku przy zmianie oprocentowania wynikają wprost z prawa bankowego i dobrych praktyk rynkowych. Instytucja finansowa ma obowiązek poinformować kredytobiorcę o każdej zmianie w wysokości oprocentowania, a tym samym o zmianie wysokości raty. Informacja taka powinna zostać przekazana w formie trwałej, np. listownie lub elektronicznie, tak aby kredytobiorca mógł zweryfikować sposób obliczenia nowej raty. Brak należytego poinformowania stanowi naruszenie prawa kredytobiorcy i może być podstawą do zgłoszenia skargi do organów nadzoru.
Jak chroniony jest kredytobiorca przy WIBOR?
W przypadku umów takich jak kredyt hipoteczny WIBOR, ochrona konsumenta polega przede wszystkim na przejrzystości zasad obliczania oprocentowania. Kredytobiorca powinien mieć dostęp do jasnej informacji, w jaki sposób wskaźnik wpływa na ratę kredytu i jakie czynniki mogą powodować jego zmienność. W razie wątpliwości można zwrócić się o pomoc do instytucji takich jak Rzecznik Finansowy, który analizuje skargi dotyczące nieuczciwych praktyk banków. Jeżeli bank stosuje niejasne zasady, prawa kredytobiorcy pozwalają na podważanie takich zapisów w sądzie.
W sporach WIBOR kwestionowany jest właśnie niejasny sposób ustalania wskaźnika WIBOR, jak również brak szczegółowych informacji przekazanych kredytobiorcom przez bank odnośnie zmiennej stopy procentowej.
Czy można reklamować zmianę oprocentowania?
Reklamacje kredytobiorców to jedno z podstawowych narzędzi kontroli działań banku. Jeżeli klient uważa, że zmiana oprocentowania została dokonana niezgodnie z umową albo mechanizm jest nieprzejrzysty, ma prawo wnieść reklamację. Najlepiej taką reklamację złożyć na piśmie, jasno formułując żądanie oraz uzasadniając swoje stanowisko. Bank ma obowiązek odpowiedzieć na reklamację, a w razie nieuwzględnienia reklamacji kredytobiorca może skierować sprawę do sądu. Dzięki temu mechanizmowi prawa klienta przy zmiennej stopie zyskują realną ochronę i możliwość egzekwowania swoich racji.
Jeżeli posiadasz kredyt ze zmiennym oprocentowaniem WIBOR to warto sprawdzić swoją umowę pod kątem istnienia w niej postanowień niedozwolonych. W sądach przybywa spraw o unieważnienie WIBOR. Jeżeli chcesz przekonać się co można zyskać w sprawie WIBOR, bezpłatny kalkulator WIBOR wskaże Ci czego możesz się domagać. Kancelaria WIBOR od lat pomaga kredytobiorcom w sporach z bankami, w tym sporach dotyczących WIBOR.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162